Het Grammofoonmuseum in Nieuwleusen is ontstaan als particulier initiatief van Jelle Bos. Onder zijn woning, in groot souterrain van circa 300 vierkante meter, is het smullen voor de liefhebber.
“Al heel jong was ik geïnteresseerd in grammofoons, afspeelapparatuur en versterkers. Ik ben heel klein begonnen maar dat is de afgelopen veertig jaar behoorlijk uitgebreid”, zegt Bos. De organisatie vorm is een Stichting en is opgericht 15 november 2002. “Hier komt de geschiedenis van geluid tot leven.”
Een grote en kleurrijke collectie fonografen, grammofoons, bandrecorders en allerlei aan verwante artikel vertellen het verhaal vanaf begin 1877. Jelle Bos geeft de bezoekers een presentatie. Tijdens de rondleiding volgt een boeiende uitleg door Gerhard van Bremen en trekken diverse exemplaren de aandacht waaronder een meer dan twee meter hoge jukebox (Multi Phone) met wasrollen uit 1908 uit de Verenigde Staten, maar ook de kleinste reisgrammofoon ter wereld wordt bewonderd.
Het museum heeft een collectie van zo’n 10.000 78-toerenplaten en een groot aantal singeltjes en elpees en legt zich de laatste jaren ook toe op het verzamelen van vinyl langspeelplaten. De bedoeling is om voor het nageslacht een brede en gevarieerde collectie platen op te bouwen, niet alleen om de muziek, maar ook om de vaak mooie hoezen.
“Muziek is emotie”, houdt Bos de aanwezigen tijdens de presentatie voor. Tijdens het bezoek aan het museum mogen de bezoekers kiezen welk genre muziek zij willen horen. Er is een enorme ontwikkeling geweest de laatste jaren. De eerste grammofoons hadden een trechtervormige hoorn, een soort toeter. De hoorns werden steeds groter en fraaier, maar vanaf circa 1915 werden ze meer en meer ingebouwd in kleine fraaie meubels.
Populair waren ook de koffergrammofoons, die kon men gemakkelijk meenemen. Tot 1940 werd vrijwel alles opgenomen op grammofoonplaten. De komst van de computer luidde het einde in van veel fraaie apparaten en in 1985, na meer dan 100 jaar, was het gebeurd met de analoge techniek. Het stokje werd overgenomen door de digitale eentjes en nulletjes wat een maximum aan comfort en gebruiksgemak bracht.”
De bedoeling van het grammofoon museum in Nieuwleusen is om voor het nageslacht een brede en gevarieerde inzicht te geven in de wereld van de grammofoon en aan verwante artikelen. Onder aanverwante artikelen worden verstaan een groot aantal kleurrijke naaldendoosjes, een verzameling miniatuur grammofoons, vaak als speeldoos.
Op verzoek draaien de Jukeboxen voor de bezoekers hun favoriete muziek uit de jaren 50 tot 80. Een groep van enthousiaste vrijwilligers zijn gemiddeld 1 avond per week bezig om de platen, vaak afkomstig van schenkingen, te sorteren, te wassen als zo nodig te registreren.
Bos heeft wel een kleine zorg voor de toekomst. Het museum kan hier niet tot in lengte van jaren blijven gehuisvest. Hij is met anderen driftig op zoek naar een goede locatie en ook naar mensen die het mede willen beheren.
“Het museum trekt jaarlijks vele bezoekers en het leent zich uitermate goed voor een familiedag en/of schoolreisje”, besluit Bos.
Voor informatie:
De Smeule 5 in Nieuwleusen
Telefoon 0529- 483315
www.grammofoonmuseum.nl