Wie hebt vieftien joar een katte had. In die vieftien joar hef het beest heel wat moezen evang. Noe is Dikkie (zo numen wie oonze katte, ömdet e zo heetten) van huus, dus dan denk ie: de moezen zult wel komm’.
Dikkie lig begraa’m in de gruuntetuin. Compostearend helpt e oons noe dus de bloemkool groot te wönn. Ik denk niet det die fysieke anwezigheid mien onderzuuk beïnvloedt noar het sprekwoard ‘as de katte van huus is, danst de moezen op toafel’.
Det onderzuuk begun in figuurlijke zin. Wie hebt in de opvoeding nooit controleard. Wie hebt altied evroagd ‘en wat vinn ie d’r zelf van dan?’ Woarmet wie probearen te bereiken det de wichter zelf ging’ noadenken. As det lukt, is det vöar iederiene völle makkelijker.
“Hoe late mut ik vanoamd thuus weane?”
“Mut ie zelf weten.”
“Mar ik mut mo’nn ok nog huuswerk maken.”
“Tja.”
“Mar as ik det niet hale, blief ik zitten.”
“Hoe erg is det dan? Ie kunt het joar ok oaver doene.”
“Ja mar…”
En dan regelen ze het wel zo det het huuswerk edoane was.
In de maatschappij is oons leam zo in’ericht, det d’r altied wel ergens een katte in huus is, niemand hoef zien verantwoardelijkheid te gebruken, ie hoeft oe allenig mar langs de metlatte van regels te gedraa’ng.
Terugge noar Dikkie. Bie leam ving die moezen in huus. Nu is e dood en noe hebt wie gin moezen mear in huus. Mien idee is det Dikkie de moezen binnen brach in plaatsen van det ze oons zo völle mogelijk van moezen vriewaarden.
Ik zie een rechtstreeks vergeliek met de regelzuchtige maatschappij. Al die regelties, al die controles, het ontnemt meansen de lust zelf verantwoarding te nemm’. Terwijl as ie meansen het zelf loat uutzuken, dan kunt ze niet anders dan verantwoardelijkheid te nemm.
“Ja mar…” höar ik oe noe al roepen. Ik durf te vöarspellen det er mét regels mear meansen bent die oaver de grens goat dan zonder regels. En ik vöarspel ik ok det de gedragingen die in een regelloze maatschappij zult ontstoane, wél zinnig bent.
Denne van Knöldert