Verontruste burgers verenigd in een burgercomité organiseerde tal van (ludieke) acties toen duidelijk werd dat Ommen betrokken zou worden bij de plannen van een gemeentelijke herindeling van West-Overijssel. Ruim 4000 Ommenaren hebben hun handtekening gezet op kaarten tegen de herindeling die richting Den Haag zijn gestuurd. Met de jaarwisselingen gingen Nieuwjaarskaarten naar Den Haag met de uitnodiging voor de ontvangers om bij hotel De Zon of Lunchroom Ekkelenkamp gratis koffie te komen drinken. Lobby in Den Haag was een belangrijk deel van de acties. Ook tijdens de komst van Kamerleden naar Ommen werden acties gevoerd. Tal van bezoekjes aan vertegenwoordigers van Haagse politieke partijen stonden op het programma. Den Haag werd eveneens bezocht door honderden Ommenaren toen de behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer op de agenda stond. Bussen zorgden voor vervoer om in Den Haag massaal te kunnen protesteren. De herindeling was een stap te ver voor de Ommer bevolking. Met eendracht en standvastigheid en een niet aflatende inzet van burgemeester Bernard Kobes lukte het om Ommen zelfstandig te houden. De dreiging om op te gaan in een mammoetgemeente was daarmee van de baan. Groter is lang niet altijd beter en leidt tot minder service voor de burgers, zo werd door de tegenstanders van een herindeling geoordeeld. Beter zou het zijn om in vrije wil samen dingen op te pakken. De strijd om een zelfstandig Ommen heeft geleid tot een grotere saamhorigheid onder de Ommer bevolking. Den Haag heeft er eveneens van geleerd dat wanneer gemeenten willen fuseren of herindelen het dan van onderen moet ontstaan, vanuit de gemeente en niet, zoals twintig jaar terug, van bovenaf wordt opgelegd.
Mammoet
Het opgaan van de gemeenten Ommen, Hardenberg, Avereest en Gramsbergen in één gemeente zou volgens de tegenstanders leiden tot een bureaucratisch moloch en een mammoet gemeente. “Het is een mammoet die door de porseleinkast raast”, luidde het protest aan het adres van politiek Den Haag. Ommen kwam dan ook massaal in verzet tegen deze herindeling. Toen de Vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken op 19 november 1999 naar Overijssel kwam stond ze in Ommen een warm welkom te wachten. De opkomst van protesterende burgers was in Ommen het grootst. Er werd zelfs een echte olifant ingehuurd om het protest tegen een herindeling kracht bij te zetten. De olifant droeg de tekst: “Mammoet nooit”. De bus met Tweede Kamerleden werd door de olifant tegen gehouden en de Tweede Kamerleden werden uitgenodigd om de standpunten tegen de herindeling in de muziektent op de Markt aan te horen. Het leidde zelf tot dansjes met comitéleden en politici. Het Ommer lied werd gezongen en er waren voldoende brochures met argumenten en actiefolders om de Kamerleden op andere gedachten te brengen. ’s Middags was er in de Buitensociëteit in Zwolle een hoorzitting met de Kamerleden. Mede dankzij de gratis treinkaartjes werd de hoorzitting massaal bezocht. Waren er uit Gramsbergen niet meer dan drie inwoners die gestoken in klederdracht tegen een herindeling protesteerden, uit Ommen waren dat er enkele honderden. Met spandoeken en petjes lieten ze van zich horen.
Kobes
Spannend was het bij de stemmingen in Den Haag. Toen deze achter de rug was en in het voordeel van Ommen uitviel deelde de aanwezige burgemeester Kobes bloemen uit aan de dames en heren politici. In het gemeentehuis van Ommen werd direct de blijvende zelfstandigheid gevierd door het burgercomité met gebak en champagne.
De Ommer bakkers reageerden alert op de beslissing van de Tweede Kamer door met een speciaal gebak op de markt te komen. Bakkerij Ten Brinke kwam met een speciale vlaai uit en bakkerij Koggel voegde een Kobes-gebakje toe aan het toch al rijke assortiment: een schuimgebak in de Omme kleuren geel en blauw.
Met muziek, dans, zang en vooral lovende woorden en waardering voor burgemeester Bernard Kobes werd de zelfstandigheid van Ommen uitbundig gevierd in het gemeentehuis. De inzet en wijze waarop Kobes de belangen van de gemeente Ommen in de herindelingsprocedure heeft gediend wordt nog steeds levend in herinnering gehouden met de naamgeving van het park gelegen tussen De Stadshaghen en de Carrousel, die de naam kreeg “Burgemeester L.B. Kobes Park”. Helaas verliet (waarnemend) burgemeester Kobes in hetzelfde jaar Ommen om in Wierden burgemeester te worden.
Peper
Het was minister van Binnenlandse Zaken Bram Peper die het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer loodste om Ommen en meerdere gemeenten in Overijssel op te laten gaan in grotere gemeenten. Het was dezelfde minister die Ommen feliciteerde toen Ommen in 2000 haar zelfstandigheid kon behouden. “U verdient – en niet in de laatste plaats uw (toenmalige) burgemeester Kobes (waar ook zijn nieuwe gemeente Wierden blij mee kan zijn!) – een compliment voor de warme, vriendelijke en deskundige actie die ertoe heeft geleid dat Ommen zelfstandig kan blijven. Met brede steun van uwe bevolking. Ik was gebonden aan het door mij ondertekende regeerakkoord maar het laatste woord heeft het parlement in een volwassen democratie. En ook ik vond dat er ook goede argumenten voor uw pleidooi waren. Uw zelfstandigheid is tegelijker tijd een uitdaging om uw gemeente (die erg fraai is) voor langer tijd zelfstandig te houden”, aldus Bram Peper in zijn brief aan het Ommer gemeentebestuur.
In deel 2 meer over Ommen zelfstandig en uniek.
Bron: Harry Woetink
Foto:
Met een olifant wordt de bus met de Tweede Kamerleden op de Markt in Ommen tegenhouden om het protest tegen de herindeling aan te horen. De leden van het burgercomité “Ommen zelfstandig en uniek” begeleiden de stoet. Op de olifant in middeleeuwse kleding Jan Brouwer, links Machteld Buter en rechts Harry Woertink.