Armoede. Het is een fenomeen van alle tijden. Onder de oppervlakte van enorme welvaart in Nederland, gaan veel trieste verhalen schuil over geldgebrek en de daaruit voortvloeiende schulden en sociale isolatie. Geen geld hebben, betekent namelijk vaak ‘niet mee kunnen doen’. Ook in Ommen gebeurt dat. In deze miniserie laat Vechtdal Centraal verschillende mensen aan het woord over armoede. Vandaag is dat directeur Jan Tingen van de Gemeentelijke Kredietbank.
“Armoede is breder dan het hebben van schulden,” zo begint Jan Tingen zijn verhaal. Hij is directeur van de Gemeentelijke Kredietbank Drenthe (GKB), die ook in de gemeente Ommen actief is. “Maar schulden kunnen uiteraard wel leiden tot armoede.”
De GKB ondersteunt mensen die in de financiële problemen geraakt zijn en daar op eigen kracht niet meer uit kunnen komen. “Wij willen een bijdrage leveren aan het tenietdoen van de negatieve maatschappelijke- en economische effecten van problematische schulden. Wij doen dit door diensten aan te bieden die gericht zijn op zowel het oplossen als het voorkomen van schulden.” Dat houdt bijvoorbeeld in dat de GKB aan sociale kredietverlening doet voor mensen die niet bij een normale bank kunnen lenen. Mensen die al in de problemen zijn gekomen kunnen rekenen op schuldhulpverlening, waarbij de GKB bemiddelt met de schuldeisers en tot een zo goed mogelijke betalingsregeling probeert te komen.
Ook mensen die moeite hebben om hun financiële huishouding op orde te krijgen kunnen steun van de GKB krijgen. “We doen bijvoorbeeld aan budgetbeheer, waarbij de GKB de administratie overneemt en adviseert over het verhogen van de inkomsten en verlagen van de uitgaven. Ten slotte proberen wij het maken van schulden te voorkomen.”
Het werkgebied van de Gemeentelijke Kredietbank Drenthe strekt zich uit van het noorden van Drenthe tot het zuiden van Overijssel. Regionaal ziet Tingen weinig verschillen, maar wel merkt hij dat in de kleinere kernen het ‘noaberschap’ nog een rol speelt. “In kleinere dorpen helpen de mensen elkaar nog wat meer. Niet alleen financieel, maar ook op andere gebieden, zoals met voedsel en immateriële zaken. Ook speelt in dat soort gemeenschappen de kerk – en daarmee de hulp vanuit de kerk – vaak nog een rol.”
De redenen van schuldenproblematiek zijn divers, maar een aantal hoofdoorzaken kan de directeur wel noemen. “De ‘crisis’, die zich bijvoorbeeld uit in het verlies van werk, speelt een belangrijke rol: soms zijn mensen niet gewend om met weinig geld om te gaan, waardoor ze het kasboekje gewoon niet onder controle kunnen houden. Ook echtscheidingen en alle financiële zaken die daarbij komen kijken kunnen leiden tot het maken van schulden. Bijvoorbeeld wanneer je na de verkoop van het huis met een restschuld blijft zitten.”
Tingen constateert dat de laatste tien jaar ook veel ‘middeninkomens’ in de problemen komen, terwijl het eerder voornamelijk om de minima ging. “Dat zijn bijvoorbeeld tweeverdieners met hoge maandlasten. Als dan één van de twee zijn of haar baan verliest, kan dat snel problemen opleveren.”