Het is deze week 200 jaar geleden dat dominee van Raalte uit Ommen werd geboren. Ter ere hiervan wordt in Amerika, in de stad Holland die door de oud-Ommenaar werd gesticht, een herdenkingscongres gehouden. Jan Heijink en Gerrit te Rietstap van de Stichting van Raaltehuis zijn samen wethouder Ko Scheele te gast op deze conferentie. In de Vechtdal Centraalkrant van deze week lees je hierover meer, maar hier alvast het verdere deel van het verslag van het drietal:
Vrijdag 21oktober
Het moet een heel charismatische man zijn geweest. Want hoe krijg je anders zoveel volgelingen, en vooral ook volgelingen die huis en haard achterlaten om je te volgen naar een onbekend land? Wat mij vooral opvalt is de veelzijdigheid van Van Raalte. Hij was ook zakelijk goed onderlegd, kocht grond, zorgde voor zijn gemeenschap, stichtte Hope College.
Ik ontmoet Jan Heijink op het vliegveld van Grand Rapids. We maken heel kort nog de Birthdayparty mee. Dat is een receptie met taart voor een tweehonderdjarige. Dat maak je toch niet veel mee! Gerrit te Rietstap houdt een verhaal over het Van Raaltehuis in Ommen, daar zullen we nog veel werk van moeten maken….. We slapen in Centennial Inn. Hollandser kan het niet, schilderijen van Van Gogh, Rembrandt, en Hollandse meubels en eigenaren die Nederlands spreken. Sober, maar gezellig; ik wil ook alleen maar slapen.
Zaterdag 22 oktober
We ontbijten in het Collegerestaurant tussen de studenten. De warme eitjes zijn op, maar het eten is prima. Vandaag zijn er diverse festiviteiten en exposities. Amerikanen komen snel op ons af: het wordt gewaardeerd dat we er zijn. We bezoeken het Hollandmuseum. Een passende naam: Hollandser kan het niet. Er zijn compleet ingerichte Hollandse stijlkamers, klederdrachten en informatie over molens. De speciale tentoonstelling over Van Raalte verhaalt ook over zijn kinderen. Zoals over Benjamin, in Ommen geboren. Hij moet vechten in de Amerikaanse Burgeroorlog, net als zijn broer. Het verhaal gaat dat hij, nadat de Zuidelijken de Noordelijke vlag hadden veroverd, hij door de linies heen is geslopen en de vlag heeft heroverd.
In de bibliotheek is een goed opgezet toneelstuk over Van Raalte. Het gaat vooral over zijn aankomst in de Verenigde Staten. Pas dan besef je hoe zwaar de kolonie het in het begin moet hebben gehad. Geen eten, geen huis, ziektes en Indiaanse buren die uiteraard geen Nederlands spreken. Je begrijpt dan ook waarom Van Raalte hier een bijzondere betekenis heeft. Hij is veel meer dan een predikant. Hij is stichter van de stad. In het Hope College draaien films. Veel molens, maar ook een heel bijzondere film, waarin nazaten van Van Raalte vertellen over zijn betekenis voor Michigan. De achter-achter kleindochter zegt het zo: in Michigan is het meer Hollands dan in Nederland. Met wat ik in die korte tijd gezien heb begrijp ik dat wel. Al is het natuurlijk wel een klassiek beeld over Nederland. De avond staat in het teken van het Van Raalteconcert. Ik houd een korte toespraak waarin ik spreek over verbondenheid van ons gemeenschappelijk erfgoed en de historische uitdaging om ons erfgoed te behouden. Daar kunnen we in de conferentie de komende dag op verder bouwen, in ieder geval figuurlijk.
Ko Scheele